Hỗ Trợ Khởi Hành Ngang Dốc Là Gì? Nguyên Lý Hoạt Động Của Hệ Thống

Hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc HAC (Hill-start Assist Control) là một công nghệ quan trọng giúp người lái xe an tâm khi vượt qua các đoạn đường dốc. HAC được coi là một tính năng an toàn và thiết yếu, mang lại sự tự tin và yên tâm cho người lái xe trong quá trình di chuyển trên đường dốc hoặc đèo. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về nguyên lý hoạt động và cách kích hoạt của hệ thống này. Hãy cùng BRAVIGO tìm hiểu hỗ trợ khởi hành ngang dốc là gì? Và cách HAC hoạt động qua bài viết dưới đây để có cái nhìn tổng quan hơn.

Xem thêm:

• Cruise control là gì
• Hud là gì
• Hộp đen ô tô

Hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc HAC là gì?

Việc dừng đỗ ngang dốc, vượt đèo hay hãm tốc đổ đèo là một trở ngại đáng lo ngại đối với nhiều người, đặc biệt là với các tài xế mới. Hãy tưởng tượng khi xe khởi động ở lưng chừng dốc, nếu tài xế không điều khiển được chân ga và chân phanh, xe có thể trượt dốc gây nguy hiểm cho người điều khiển và có thể gây va chạm với các phương tiện khác.

Nhận thức được tình huống này, các nhà sản xuất ô tô đã nghiên cứu, phát triển và trang bị hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc HAC (Hill-start Assist Control) hay HSA (Hill Start Assist). Hệ thống này giúp người lái xe đảm bảo an toàn trong những tình huống khẩn cấp trên đường, từ đó giảm thiểu nguy cơ xảy ra tai nạn.

Xem thêm:

• Camera hành trình trước sau
• Thiết bị định vị xe ô tô
• Cân bằng điện tử

Nguyên lý hoạt động của hệ thống HAC

Hệ thống khởi hành ngang dốc HAC hay HSA hoạt động theo nguyên tắc đơn giản nhưng vô cùng hiệu quả, mang lại sự hỗ trợ lớn cho người lái. Khi xe dừng ở giữa dốc và cần khởi động lại để tiếp tục di chuyển, hệ thống này sẽ tự động hoạt động. 

Khi bắt đầu quá trình khởi động, người lái chỉ cần thay đổi từ chân phanh sang chân ga, lúc này hệ thống khởi hành ngang dốc sẽ được kích hoạt để duy trì lực phanh và tránh xe bị tụt dốc. Điều này giúp người lái có đủ thời gian để khởi đầu lại mà vẫn đảm bảo an toàn.

Hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc hoạt động thông qua các cảm biến và bộ điều khiển ECU để kiểm soát các hoạt động của bộ ly hợp, hệ thống phanh và phân bổ mô-men xoắn từ động cơ đến các bánh xe. Qua đó, nó giúp duy trì độ cản trượt và đảm bảo xe không bị trượt dốc, cụ thể như sau:

Cảm biến phát hiện độ nghiêng của xe

Cảm biến phát hiện độ nghiêng của xe hoạt động khi ô tô dừng lại trên khu vực dốc có độ nghiêng từ 5 độ trở lên và động cơ vẫn hoạt động. Cảm biến này gửi tín hiệu đến ECU (bộ điều khiển trung tâm). ECU tiếp nhận và phân tích tín hiệu để tính toán khả năng bị tuột dốc của xe.

Xem thêm:

• Đầu dvd ô tô
• Camera hành trình mini
• Camera hành trình xe tải

Bộ điều khiển trung tâm ECU xử lý tín hiệu

Sau khi nhận được tín hiệu đầu vào từ cảm biến phát hiện độ nghiêng, ECU xử lý tín hiệu bằng cách đưa ra quyết định về việc phanh xe và điều chỉnh áp suất nén của giảm chấn. ECU cũng có thể xác định độ dốc của con đường để đưa ra lực phanh và mô-men xoắn phù hợp để xe tiếp tục di chuyển.

Cảm biến chuyển động của bánh xe

Cảm biến chuyển động của bánh xe là một thành phần quan trọng trong hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc HAC (HSA). Ngoài cảm biến phát hiện độ nghiêng, hệ thống này còn sử dụng cảm biến chuyển động được lắp đặt trên mỗi bánh xe. Cảm biến này hoạt động dựa trên nguyên lý từ tính của nam châm quay để phát hiện các chuyển động trên bánh xe ô tô.

Khi bánh xe chuyển động mà chưa nổ máy, từ trường được tạo ra bởi các nam châm quay và cảm biến này sẽ nhận biết và mã hóa thành tín hiệu. Tín hiệu này sau đó được gửi về trung tâm ECU để xử lý.

Cảm biến áp suất giảm chấn

Cảm biến áp suất giảm chấn là một phần quan trọng khác trong hệ thống. Ngoài việc nhận tín hiệu từ cảm biến độ nén giảm chấn, ECU cũng nhận tín hiệu từ cảm biến áp suất giảm chấn. Cảm biến áp suất giảm chấn được đặt trong hệ thống treo và nó giúp xác định trọng lượng của xe, bao gồm hành khách và hàng hóa, thông qua độ nén của giảm chấn trên xe.

Dựa vào thông tin từ cảm biến áp suất giảm chấn, ECU có thể tính toán lực phanh và điều khiển ly hợp của hệ thống một cách phù hợp. Điều này giúp tăng tính ổn định và an toàn cho xe trong quá trình phanh và vận hành.

ECU điều khiển hệ thống phanh

ECU là viết tắt của Electronic Control Unit, đây là bộ điều khiển điện tử trong xe. ECU có nhiệm vụ quan trọng trong điều khiển hệ thống phanh trên xe số tự động.

Khi dừng lên dốc, ECU sẽ điều khiển hệ thống phanh tự động để giữ cho xe vẫn đứng yên trong một khoảng thời gian ngắn sau khi lái xe rời bàn đạp phanh. Thời gian này được thiết kế để bạn có thời gian chuyển từ bàn đạp phanh sang bàn đạp ga và di chuyển xe lên dốc một cách an toàn. Điều này giúp tránh tình huống xe lùi lại hoặc di chuyển ngược dốc một cách không mong muốn.

Đối với trường hợp xe xuống dốc, hệ thống DAC – hỗ trợ đổ đèo (Dynamic Assist Control)  được kích hoạt để hỗ trợ người lái. DAC sẽ giảm tốc độ di chuyển của xe một cách tự động và ngay lập tức, ngay cả khi người lái không tác động vào chân phanh. Điều này giúp đảm bảo rằng xe không di chuyển quá nhanh và tránh mất kiểm soát trong quá trình xuống dốc.

Xem thêm:

• Máy lọc không khí trên ô tô
• Cảm biến áp suất lốp ô tô
• Cảm biến áp suất nhiên liệu

Nhờ vào ECU và các tính năng điều khiển trong hệ thống phanh, việc điều khiển và vận hành xe trở nên an toàn và dễ dàng hơn trong các tình huống đặc biệt như lên dốc và xuống dốc.

Cảm biến áp suất phanh

Cảm biến áp suất phanh là một thành phần quan trọng trong hệ thống phanh điện tử trên xe. Khi ECU nhận được tín hiệu rằng xe đang bị trôi, nó sẽ tự động điều chỉnh lệnh điều khiển để hệ thống phanh hoạt động và tránh cho xe bị trôi.

Cảm biến áp suất phanh đo lường áp suất trong hệ thống phanh và gửi tín hiệu về ECU để điều chỉnh lực phanh. Nếu xe bị trôi,  ECU sẽ tăng áp suất trong hệ thống phanh để tăng lực phanh, đảm bảo rằng xe dừng lại một cách an toàn và nhanh chóng.

Ngược lại, nếu áp suất phanh quá cao, ECU sẽ giảm áp suất trong hệ thống phanh để tránh khóa phanh, đảm bảo rằng bánh xe vẫn quay và người lái vẫn có khả năng kiểm soát xe.

Cảm biến áp suất phanh đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự an toàn và ổn định trong quá trình phanh của xe, đảm bảo rằng lực phanh được điều chỉnh một cách tối ưu theo tình huống lái xe.

Tín hiệu truyền từ ly hợp đến ECU

Ly hợp là một phần quan trọng trong hệ thống truyền động của xe ô tô và có vai trò quan trọng trong việc khởi động và phanh. Trong quá trình khởi động ngang dốc, việc điều khiển ly hợp là rất quan trọng để đảm bảo xe không trượt xuống.

Với hệ thống HAC (HSA), khi khởi động hoặc vào số, lái xe sẽ phải đạp nút ly hợp. Tín hiệu từ ly hợp sẽ được gửi về ECU (Electronic Control Unit) để xác định thời điểm kích hoạt hệ thống phanh giữ cho xe ổn định.

Khi lái xe đạp nút ly hợp, ECU nhận biết tín hiệu này và giữ lại áp suất trong hệ thống phanh để ngăn chặn xe trượt xuống dốc khi lái xe rời bàn đạp ly hợp. Điều này giúp người lái thoát khỏi căng thẳng của việc phải giữ phanh tay hoặc lái xe trong quá trình khởi động ngang dốc.

Hệ thống HAC (HSA) đảm bảo rằng xe sẽ không lùi lại tự động và giữ cho xe ổn định trong quá trình khởi động trên địa hình khó khăn.

Kiểm soát mô-men xoắn

Hệ thống kiểm soát mô-men xoắn (torque control) là một phần quan trọng của hệ thống truyền động của xe ô tô. Chức năng chính của hệ thống này là giúp xe không trượt bánh hoặc trôi khi khởi đầu và tăng tốc.

Hệ thống kiểm soát mô-men xoắn sử dụng các cảm biến để xác định chính xác mức mô-men xoắn cần truyền tới các bánh xe thông qua hệ thống truyền lực. Nó theo dõi các thông số như tốc độ, điện áp động cơ, vòng tua và áp suất nạp để điều chỉnh mô-men xoắn tối ưu cho từng tình huống.

Khi xe bắt đầu chạy hoặc tăng tốc, hệ thống kiểm soát mô-men xoắn hoạt động để đảm bảo xe không mất ma sát và trượt bánh. Việc kiểm soát mô-men xoắn tốt giúp xe vận hành dễ dàng và tối ưu trong các tình huống cần khẩn cấp, như tránh va chạm hay qua vùng địa hình khó khăn.

Tuy nhiên, khi xe đạt được tốc độ ổn định và không còn cần sự can thiệp của hệ thống kiểm soát mô-men xoắn, nó sẽ tự động tắt để cho phép mô-men xoắn truyền tới bánh xe một cách tự nhiên.

Hệ thống kiểm soát mô-men xoắn là một công nghệ quan trọng giúp nâng cao sự an toàn và hiệu suất lái xe trên đường.

Chức năng chính của hệ thống khởi hành ngang dốc

Xem thêm:

• Căn dừng đèn đỏ khi lái xe ô tô
• Góc đánh lái tối đa của xe ô tô
• Cách nổ máy xe ô tô

Hệ thống khởi hành ngang dốc (Hill Start Assist) có những chức năng quan trọng trong việc giữ an toàn và tiện lợi khi khởi động xe trên địa hình dốc:

• Chức năng chính của hệ thống là đảm bảo việc khởi động xe dễ dàng hơn khi đỗ hoặc dừng trên dốc. Thay vì phải sử dụng bàn chân để giữ phanh và bấm ga cùng lúc, hệ thống khởi hành ngang dốc tự động giữ phanh cho bạn trong khoảng thời gian cần thiết để bạn chuyển sang chân ga mà không lo bị trượt dốc. Điều này giúp tránh tình huống khó khăn và nguy hiểm, như trượt dốc không kiểm soát được và gây va chạm với các xe khác.
• Hệ thống cũng giữ phanh tự động trên đường đèo hoặc đường dốc để người lái có thể lái xe một cách an tâm mà không cần lo lắng về việc tụt dốc. Hệ thống sẽ giữ phanh cho đến khi người lái áp dụng lực tới chân ga, từ đó hệ thống tự động giảm phanh để cho phép xe tiếp tục di chuyển.

Nhờ vào các chức năng này, hệ thống khởi hành ngang dốc cung cấp sự hỗ trợ đáng tin cậy và tăng cường an toàn cho người lái khi di chuyển trên địa hình dốc.

• Chức năng tác động vào hệ thống phanh và giữ chân phanh trong vài giây sau khi người lái nhả chân phanh để chuyển sang chân ga là một tính năng quan trọng. Nó đảm bảo rằng xe vẫn ổn định và di chuyển bình thường sau khi khởi động từ dốc. Thời gian giữ phanh này thường là khoảng 3 giây, đủ thời gian để người lái chuyển từ chân phanh sang chân ga mà không sợ xe tụt dốc.

Việc tích hợp hệ thống khởi hành ngang dốc vào các dòng xe phổ thông là một tiến bộ quan trọng trong công nghệ xe hơi, mang lại sự an toàn và tiện ích cho tất cả người lái. Bạn có thể tìm hiểu thêm về tính năng này khi xem xét mua xe mới hoặc cập nhật hệ thống trong xe hiện tại của bạn.

Lưu ý khi sử dụng hệ thống khởi hành ngang dốc HAC

Một số lưu ý quan trọng khi kích hoạt hệ thống HAC trên ô tô:

1. Hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc hoạt động bằng cơ chế duy trì lực phanh tạm thời trong một khoảng thời gian ngắn sau khi nhả bàn đạp chân phanh của ô tô. Điều này cho phép người lái khởi động xe một cách dễ dàng chỉ bằng việc sử dụng bàn đạp ly hợp hoặc bàn đạp ga.

2. Nếu lực phanh từ hệ thống HAC không đủ để giữ xe ổn định sau khi nhả bàn đạp chân phanh, bạn nên áp dụng lực phanh bằng cách nhấn xuống pedal phanh một lần nữa để tăng cường hiệu suất.

3. Lưu ý rằng hệ thống khởi hành ngang dốc chỉ hoạt động trong một khoảng thời gian ngắn (trong 3 giây) thời gian này người lái có thể điều khiển xuống dốc và hệ thống sẽ không hoạt động nếu xe ô tô ở vị trí số N hay P và sẽ tự động tắt sau khi xe đã di chuyển đi xa khỏi vị trí ban đầu. 

4. Trước khi sử dụng tính năng này, bạn nên kiểm tra kỹ các thông số và yêu cầu của nhà sản xuất để hiểu rõ về cách hoạt động và hạn chế của hệ thống HAC trên ô tô của bạn.

5. Cuối cùng, luôn luôn tuân thủ các quy tắc an toàn giao thông và điều khiển xe một cách cẩn thận, bất kể có sử dụng hệ thống HAC hay không.

Những câu hỏi thường gặp về hệ thống khởi hành ngang dốc

Kết luận

Trên đây là những thông tin về hệ thống khởi hành ngang dốc và nguyên lý hoạt động của nó. Hy vọng bài viết này của BRAVIGO sẽ hữu ích cho bạn để tham gia giao thông một cách an toàn.

Nếu bạn muốn được tư vấn thêm về những dòng sản phẩm hiện đang có tại BRAVIGO, hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua những kênh sau đây để được hỗ trợ nhanh nhất:

Hotline: 0816 888 228 (miễn phí)

Email: info@bravigo.vn

Chat: Facebook Bravigo (bravigo.vn) hoặc Website Bravigo.vn

Thiết Bị Công Nghệ Ô Tô Dành Cho Người Việt