Xe Ô Tô Số Sàn Là Gì? Kỹ Thuật Lái Xe Số Sàn An Toàn, Chi Tiết

Chúng ta đã rất nhiều lần nghe qua về xe số sàn hay xe số tự động, nhưng có thể vẫn chưa hiểu rõ được đặc điểm cũng như khác biệt của 2 loại xe ô tô này. Theo dõi ngay bài viết sau của BRAVIGO để tìm hiểu xem xe ô tô số sàn là gì? Phân biệt xe số sàn và xe số tự động? Hướng dẫn lái xe số sàn với 15 bước đơn giản nhất.

Xe số sàn là gì?

Ô tô số sàn là loại ô tô yêu cầu người lái phải thao tác cần số trực tiếp bằng tay. Trong tiếng Anh, MT – Manual Transmission là tên viết tắt của xe có hộp số sàn, còn xe có hộp số tự động được gọi là AT – Auto Transmission. Loại xe này có thể tự động tăng giảm số tùy theo tải trọng và tốc độ của xe.

Để xe số sàn hoạt động trơn tru, ba bộ phận phải phối hợp nhịp nhàng với nhau: ly hợp, hộp số và ga. Đặc biệt, bộ ly hợp là một bộ phận đặc biệt của xe số sàn, giúp việc chuyển số khi lái xe dễ dàng hơn. Có bàn đạp ly hợp ở bên trái, bàn đạp phanh ở giữa và bàn đạp ga ở bên phải.

Hộp số là một bộ phận quan trọng khi lái xe số sàn. Điều này là do cấu trúc trung gian giữa các bánh xe và động cơ, có nhiệm vụ điều chỉnh tải trọng của xe ở tốc độ thích hợp và tối ưu hóa hoạt động của động cơ. Hộp số thường hoạt động theo nguyên lý sau:

 – Xe chạy nhanh hơn ở số cao nhưng lực kéo kém hơn (thích hợp cho việc lái xe tốc độ cao trên đường trường).

 – Xe chạy chậm ở số thấp nhưng cho lực kéo mạnh (phù hợp nếu xe vừa mới khởi động, chuẩn bị dừng hoặc đang lái xe trên đường gồ ghề).

Xem thêm: Cách Nổ Máy Xe Ô Tô Số Tự Động, Số Sàn Êm Ái, Không Gây Hại Cho Xe

Tìm hiểu về ưu điểm, nhược điểm của xe số sàn

Ưu điểm

– Xe số sàn rẻ hơn: Đối với cùng một mẫu xe, hộp số sàn luôn rẻ hơn đáng kể so với hộp số tự động. Nếu muốn tiết kiệm tiền khi mua xe, việc lựa chọn giữa hộp số sàn và hộp số tự động là một mối quan tâm lớn. 

– Tiêu hao nhiên liệu: Nhờ cần ly hợp nằm giữa động cơ và hộp số, xe sử dụng hộp số sàn có thể tiết kiệm nhiên liệu hơn đáng kể so với xe sử dụng hộp số tự động. Điều này cũng làm giảm đáng kể chi phí nuôi xe. Trong thời điểm giá xăng cao, xe số sàn có thể được ưa chuộng hơn xe số tự động. 

– Hộp số sàn ít mắc lỗi hơn hộp số tự động: Do có thiết kế đơn giản nên hộp số sàn ít mắc các lỗi kỹ thuật hơn, giúp người dùng tiết kiệm chi phí bảo trì, sửa chữa. Đây cũng là lý do vì sao xe số sàn thường được ưa chuộng trong lĩnh vực vận tải.

– Xe số sàn bị hết ắc quy có thể khởi động được mà không cần sự trợ giúp: Để có thể khởi động một chiếc ô tô số sàn khi ắc quy hết bình cần phải được thực hành và hướng dẫn một chút, nói chung là có thể thực hiện được. Nhưng nếu ô tô số tự động của bạn chết máy giữa đường do hết ắc quy, lựa chọn duy nhất của bạn là chờ đợi sự giúp đỡ. 

– Xe số sàn phụ thuộc vào kỹ năng lái xe của người lái: Những người mê xe thường lựa chọn xe số sàn vì chúng mang lại cảm giác lái thú vị hơn so với xe số tự động. Xe số tự động có nhiều tính năng hỗ trợ lái giúp người lái thoải mái, thư giãn hơn nhưng có thể nhiều người cho rằng chúng gây nhàm chán.

Xem thêm: Top 15 Xe Ô Tô Giá Rẻ, Đẹp Đáng Mua Nhất Năm Cho Người Việt

Nhược điểm

– Học lái xe với hộp số sàn khó hơn: Đối với nhiều người, đây là lý do chính khiến họ không muốn mua một chiếc ô tô số sàn. Có vẻ như họ khó có thể điều khiển loại xe này. Một số người thậm chí còn làm hỏng hộp số để xe số sàn mới có thể chạy thành thạo, dẫn đến tổn thất tài chính rất lớn. 

– Khả năng tăng tốc kém: Về cơ bản, người sử dụng xe số sàn có toàn quyền kiểm soát việc lái xe của mình. Vì vậy, nhiều người lái xe hộp số sàn muốn có thể tăng tốc từ 0 lên 100 km/h ngay lập tức. Nhưng xe số sàn không có chính là tính năng này. Xe sử dụng hộp số sàn thường tăng tốc từ 0 đến 100 km/h chậm hơn đáng kể so với xe sử dụng hộp số tự động. 

– Ảnh hưởng lâu dài đến chân trái: Hoạt động côn trong thời gian dài có ảnh hưởng không tốt đến chân trái, đặc biệt khi xe được sử dụng với mục đích kinh doanh hay dịch vụ.

Phân biệt xe số sàn với xe số tự động

Để phân biệt xe số sàn và xe số tự động, bạn nên chú ý đến điểm cơ bản nhất là số lượng bàn đạp chân.

– Nếu bạn thấy có ba bàn đạp: ly hợp, phanh và chân ga thì đó là xe số sàn.

– Nếu có hai bàn đạp, một bàn đạp phanh và một bàn đạp ga thì đó là xe số tự động.

– Ô tô số sàn còn có lẫy chuyển số có các số như R – N – 1 – 2 – 3 – 4 – 5 (ô tô thường chỉ có năm số, nhưng có ô tô sáu số).

– Xe số tự động thường bao gồm các số như P – R – N – D – 1 – 2 (số này có thể thay đổi tùy theo từng loại xe).

Xem thêm: Kỹ Thuật Lái Xe Lên Dốc Và Xuống Dốc Cao An Toàn Xe Số Sàn, Số Tự Động

Hướng dẫn kỹ thuật lái xe ô tô số sàn

Dưới đây là những kỹ năng cơ bản bạn nên biết khi chuẩn bị học lái xe ô tô số sàn. Những điều này tưởng chừng đơn giản nhưng lại có thể giúp bạn tránh được những rủi ro lớn cho bản thân. Kiến thức cơ bản thông qua 15 bước sau:

Bước 1: Thắt dây an toàn

Đây là nguyên tắc đầu tiên và cơ bản nhất. Thắt dây an toàn khi lái xe sẽ giúp bạn và những người khác trong xe được an toàn nếu bạn gặp tai nạn ô tô. Dây an toàn rất quan trọng và mọi người trên xe đều phải thắt dây an toàn, vì vậy bạn nên làm quen với việc đi lại và thắt dây an toàn.

Xem thêm: Cách Lái Xe Số Tự Động Từ A-Z Đơn Giản, An Toàn Nhất

Bước 2: Hiểu nguyên lý làm việc của ly hợp (côn)

Hiểu nguyên lý làm việc của chiếc xe bạn đang lái, vì mỗi mẫu xe có một cách thức và cách hoạt động khác nhau. Nhằm giúp tăng tính an toàn khi lái xe tham gia giao thông. Bộ ly hợp ở ngoài cùng bên trái, phanh ở giữa và bàn đạp ga (CBA) ở ngoài cùng bên phải. Sự sắp xếp này giống nhau đối với cả xe tay lái bên trái và xe tay lái bên phải. Để truyền lực từ động cơ quay sang các bánh xe đang quay, hãy nhả ly hợp. Điều này cho phép bạn chuyển số mà không cần phải mài ly hợp riêng cho từng số. Giống như Exciter và Winner bạn phải nhấn côn trước khi sang số.

Bước 3: Điều chỉnh ghế

Điều chỉnh ghế lái về phía trước đủ để có thể nhấn bàn đạp ly hợp (bàn đạp ly hợp bên trái cạnh bàn đạp phanh) xuống sàn bằng chân trái. Vị trí ngồi thoải mái, các vị trí côn, ga, phanh,… giúp bạn có tư thế thoải mái nhất. Vì vậy, hãy đảm bảo điều chỉnh ghế lái thích hợp nhất.

Xem thêm: Hướng Dẫn Cách Lái Xe Ô Tô Từ A – Z Cho Người Mới

Bước 4: Nhấn hết bàn đạp ly hợp (chân côn)

Nhấn bàn đạp ly hợp và giữ nó sát sàn nhà. Hãy để ý rằng bàn đạp ly hợp di chuyển khác với bàn đạp phanh hoặc chân ga thế nào và bạn nên làm quen với việc nhả ly hợp nhanh và chậm. Dần dần khi đã làm quen với bàn đạp ly hợp, điều này sẽ giúp bạn làm quen với vị trí và biết mức ly hợp chính xác khi sang số.

Bước 5: Đảm bảo cần số ở vị trí N (Neutral)

Xem thêm: Kinh Nghiệm Lái Xe Đường Trơn Trượt An Toàn Bạn Nên Biết

Bước 6: Khởi động ô tô

Đối với xe ô tô số sàn, khi khởi động ô tô bằng chìa khóa và nhấn nút start/stop, cần số phải luôn ở vị trí 0 (N, mo) và phanh tay đang trọng trạng thái thắng. Bên cạnh đó cần đảm bảo bạn đang đạp chân côn và giữ cho nó sát sàn xe.

Bước 7: Sau khi xe đã khởi động, bạn có thể nhấc chân ra khỏi bàn đạp ly hợp

Khi xe đã khởi động, bạn có thể bỏ chân ra khỏi chân côn (với điều kiện cần số luôn ở vị trí trung gian).

Bước 8: Đạp bàn ly hợp bằng chân trái hết hành trình và chuyển cần số về số 1 bằng tay phải

Bước 9: Từ từ nhả côn bằng chân trái cho đến khi xe chuyển động thì tiếp tục đạp côn trở lại

Bước 10: Tiếp theo, nhấn nhẹ bàn đạp ga bằng chân phải để xe bắt đầu di chuyển theo ý muốn.

Bước 11: Khi xe chuyển động, vòng tua máy xấp xỉ 2.500-3.000 vòng/phút. Tiến hành đạp chân côn hết hành trình và chuyển sang số 2.

Bước 12: Từ từ nhả côn và nhấn nhẹ bàn đạp ga.

Bước 13: Sau đó nhấn bàn đạp ga và nhả hoàn toàn chân côn.

Bước 14: Muốn dừng xe thì di chuyển chân phải từ bàn đạp ga sang bàn đạp phanh cho đến khi xe chậm lại.

Bước 15: Khi tài xế đã thuần thục cách sử dụng xe số sàn sẽ có khả năng điều khiển xe theo phong cách lái xe của mình.

5 điều không được làm khi lái xe số sàn

Hãy tránh việc đặt tay lên cần số khi chưa cần thiết

Số sàn hoạt động bằng cách đạp côn, chuyển số, nhả côn và gia tốc bằng ga. Có người thường để một tay trên vô lăng và tay còn lại nắm dọc theo cần số, nhưng hành động này có thể ảnh hưởng tới hộp số. Khi bạn gài số, cần số kết nối với càng gắp số và bộ đồng tốc, giúp xe chuyển đến số tiếp theo.

Nếu bạn giữ tay lên cần số liên tục, càng gắp số sẽ tiếp xúc với bộ đồng tốc, gây mòn và hỏng nhanh chóng cả hai chi tiết này. Để tránh ảnh hưởng đến hộp số, hãy giữ tay ra khỏi cần số khi không cần thiết.

Tránh gác chân lên bàn đạp côn

Bàn đạp côn có nhiệm vụ ngắt ly hợp, tách hộp số khỏi động cơ để xe có thể chuyển đổi số. Khi bạn gác chân lên bàn đạp côn, nhiều người sẽ tạo ra áp lực không cần thiết, đặc biệt là trên những chiếc xe có bàn đạp côn nhẹ. Hành động này có thể làm cho ly hợp không kết nối hoàn toàn với động cơ, dẫn đến tình trạng trượt ly hợp. Hậu quả là hộp số sẽ không truyền tải 100% công suất từ động cơ, gây tăng tiêu hao nhiên liệu và làm bộ ly hợp mòn nhanh chóng.

Bộ ly hợp có trách nhiệm quan trọng trong việc kết nối động cơ và hộp số để truyền lực đến bánh răng dẫn động. Ngoài ra, nó cũng có khả năng cắt đường truyền lực khi cần thiết. Vì vậy, nếu lái xe liên tục gác chân lên côn, bộ ly hợp sẽ hoạt động không đúng cách và nhanh chóng bị mòn. Khi bộ ly hợp hỏng, xe sẽ mất hiệu suất và trở nên êm dịu hơn so với bình thường.

Hãy đặt số N khi dừng đèn đỏ

Chuyển sang số N là lựa chọn tối ưu khi bạn phải dừng đèn đỏ hoặc đối mặt với tình huống kẹt xe. Mặc dù ổ bi kết nối trực tiếp với bộ ly hợp có thể có tuổi thọ lâu dài, nhưng việc sử dụng xe một cách không đúng cách có thể làm giảm hiệu suất của nó. Khi chuyển sang số N, ly hợp được tách ra khỏi hộp số, giúp vòng bi tránh tiếp xúc với các lò xo trên bộ ly hợp. Điều này làm tăng tuổi thọ cho hệ truyền động của xe, giúp giữ cho các thành phần hoạt động mượt mà và kéo dài thời gian sử dụng của chúng.

Không sử dụng côn để giữ xe trên dốc

Khi dừng trên dốc, nhiều tài xế thường nhả côn đến một độ chờ đủ lâu để xe giữ vững, thậm chí có những học viên lái xe được dạy cách này trong quá trình học “qua cầu”. Tuy nhiên, đây là cách gây hại cho hộp số từ mọi góc độ. Bố ly hợp, bánh răng dẫn động, ổ bi đều phải chịu đựng lực ma sát lớn để giữ cả khối lượng xe khoảng 2 tấn đứng yên trên dốc. Trong khi đó, hệ thống thắng ở 4 bánh có thể làm công việc này một cách nhẹ nhàng hơn.

Thực tế, tính năng nhả côn chỉ giữ xe yên tĩnh trong khoảng 1-2 giây để người lái có thời gian chuyển từ bàn đạp thắng sang bàn đạp ga. Khi bạn cần đậu xe lâu hơn 5 giây, hãy sử dụng thắng tay. Nếu lo lắng về việc xe có thể trượt dốc khi di chuyển, hãy thả bớt chân côn, dậm nhẹ ga và từ từ nhả thắng tay để xe di chuyển lên dốc một cách an toàn.

Hạn chế ép số để tăng tốc

Việc sử dụng số cao trên cần số có thể giúp xe đi nhanh mà vẫn duy trì vòng tua máy ở mức thấp, giảm tiêu hao nhiên liệu và giảm áp lực làm việc cho các chi tiết máy. Thường khi muốn tăng tốc, nhiều tài xế sẽ đưa xe lên 1 số cao, tăng ga, sau đó chuyển lại xuống số cũ. Hành động này giúp xe tăng tốc nhanh chóng, nhưng cũng tăng áp lực và gây hại cho hộp số so với cách duy trì ga để tăng tốc. 

Hơn nữa, việc chuyển số chỉ nên thực hiện khi xe đã đạt đủ vận tốc, và tránh thói quen chuyển số khi vòng tua máy gần vạch đỏ. Ép số khi bộ hộp số phải làm việc dưới áp lực lớn trong thời gian dài sẽ làm giảm tuổi thọ của nó và có thể khiến bạn phải chi trả chi phí sửa chữa sớm hơn.

Những câu hỏi thường gặp về xe ô tô số sàn

Kết luận

Trên đây là những thông tin về xe ô tô số sàn mà BRAVIGO tổng hợp tới bạn, hy vọng bài viết trên hữu ích và bạn sẽ thích. Theo dõi blog của BRAVIGO ngay để biết thêm nhiều kiến thức mới về thế giới ô tô nhé!